ارزیابی عملکرد پرتفوی در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران: بررسی کاربرد ارزش در معرض خطر(value at risk)

یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در شرکت های سرمایه گذاری، محاسبه و مدیریت ریسک می باشد و از انواع ریسکی که این گونه شرکت ها با آن مواجه هستند، ریسک بازار از جایگاه مهمی برخوردار می باشد. امروزه یکی از روش های متداول و کاربردی که در اندازه گیری ریسک بازار مورد استفاده بسیاری از موسسات مالی و سرمایه گذاری دنیا قرار می گیرد، روش ارزش در معرض خطر می باشد. ارزش در معرض خطر حداکثر زیانی را که برای یک شرکت سرمایه گذاری در دوره معینی ممکن است رخ دهد، با سطح اطمینان مشخص، بیان می نماید. در تحقیق حاضر ابتدا، بمنظور ارائه روشی نو در ارزیابی عملکرد پرتفوی شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران به معرفی شاخص جدیدی بنام شارپ تجدید نظر شده(r-sharp) پرداختیم و سپس این شاخص را با روش شارپ مقایسه نمودیم. در شاخص r-sharp از مفهوم ارزش در معرض خطر استفاده نمودیم. ارزش در معرض خطر به دلیل ویژگی هایی که دارد و همچنین به دلیل اقبال نهادهای مالی و بین المللی دنیا جهت ارزیابی ریسک، مورد استفاده و آزمون در شرکت های سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفته است. روش های مختلفی برای محاسبه var وجود دارد که در این تحقیق از روش های garch و riskmetrics استفاده گردید و برای اطمینان از صحت var محاسبه شده، روش های پس آزمایی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که محاسبه var با روش garch با توجه به عدم وجود ناهمسانی واریانس در سری زمانی داده ها، مقدور نبوده و بنابراین ارزش در معرض خطر برای 10 شرکت سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران به روش riskmetrics با ضریب هموارسازی نمایی در سطوح اطمینان 99.9%، 99% و 95% و دوره های زمانی 1 و 10 روزه محاسبه گردید. بمنظور ارزیابی دقت var محاسبه شده، از روش آزمون شکست کوپیک استفاده گردید. نتایج این پس آزمایی بیانگر صحت var محاسبه شده در سطح اطمینان 95% و دوره زمانی یک روزه برای تمامی شرکت های مورد بررسی، قابل اتکا بوده و در سطوح اطمینان بالاتر برای اغلب شرکت ها مناسب نمی باشد. نتایج پس آزمایی نشان می دهد در برخی از شرکت ها در سطح اطمینان 95% پیش بینی var اندکی دست بالا برآورد شده است که با توجه به نزدیک بودن نسبت شکست کوپیک به حد پایین آزمون، می توان از این مساله صرفنظر کرد و پیش بینی روش riskmetrics یا روش میانگین موزون متحرک نمایی(ewma) را در سطح اطمینان 95% و برای دوره ارزیابی 250 روزه مناسب ارزیابی نمود. مطلب اخیر با پیشنهاد سیستم riskmetrics استاندارد مبنی بر استفاده از سطح اطمینان 95% مطابقت دارد. پس از محاسبه var و آزمون پس آزمایی آن، شاخص sharp وr-sharp برای دوره زمانی تحقیق یعنی ابتدای سال 1385 تا انتهای سال 1388 محاسبه گردید. نتایج بدست آمده بیانگر وجود اختلاف هایی در نحوه ارزیابی عملکرد و رتبه بندی این دو شاخص می باشد. بنابراین رتبه بندی روش sharp وr-sharp با آزمون های ناپارامتریک ویل کاکسون مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آزمون های مذکور در این تحقیق بیانگر عدم وجود اختلاف معنی دار در رتبه بندی این دو شاخص می باشد.